Dijital Ürün Pasaportu (DPP) Nedir?
Dijital Ürün Pasaportu, bir ürünün tüm yaşam döngüsü boyunca (üretim, kullanım ve bertaraf aşamaları dahil) hakkında kapsamlı bilgi sunan dijital bir kayıttır.
Bir ürünün nereden geldiğini, hangi malzemelerden üretildiğini, çevresel etkilerini ve kullanım ömrü sonunda nasıl bertaraf edilmesi gerektiğini gösterir.
DPP'nin temel amacı, tüketiciler, yatırımcılar ve diğer paydaşların artan şeffaflık talepleri ile üreticilerin sunduğu sınırlı bilgiler arasındaki boşluğu kapatmaktır.
DPP Hangi Mevzuatla İlgilidir?
Dijital Ürün Pasaportu, Avrupa Komisyonu'nun önerdiği Sürdürülebilir Ürünler için Ekotasarım Yönetmeliği (ESPR) kapsamında geliştirilmektedir.
ESPR'nin amacı, AB pazarındaki ürünlerin daha sürdürülebilir olmasını sağlamak ve ürünlerin çevre ve iklim üzerindeki etkilerini azaltmaktır. Yeni düzenlemeler:
- Satılmamış tekstil ürünlerinin imhasının yasaklanması,
- Ürünlerin daha uzun ömürlü ve tamir edilebilir olmasının sağlanması gibi maddeleri de kapsamaktadır.
DPP Zorunlu mu Olacak?
Şu anda DPP zorunlu değil, ancak 2024 itibarıyla bazı ürün kategorileri için kademeli olarak zorunlu hale gelmesi bekleniyor.
Zorunluluk süreci, 2027-2030 yılları arasında aşamalı olarak tüm 27 AB üye ülkesinde uygulanacak.
Öncelikli olarak DPP'ye tabi olacak ürün kategorileri şunlardır:
- Tekstil ürünleri (özellikle giyim ve ayakkabı),
- Mobilya,
- Kimyasallar,
- Piller,
- Tüketici elektroniği,
- Elektronik cihazlar,
- Yapı malzemeleri.
Dijital Ürün Pasaportu Hangi Bilgileri İçerecek?
Bir DPP, aşağıdaki bilgileri içerecek veya içermesi beklenmektedir:
- Ürüne özel benzersiz bir kimlik numarası,
- Üretim süreci ve malzeme bileşenleri hakkında detaylı bilgiler,
- Ürünün çevresel ayak izi,
- Enerji verimliliği, geri dönüştürülebilirlik ve onarılabilirlik bilgileri,
- Bertaraf ve geri dönüşüm tavsiyeleri,
- Tedarik zinciri şeffaflığına yönelik bilgiler.
Tüm bu bilgiler, Avrupa Komisyonu tarafından yönetilecek bir kamu portalı üzerinden erişilebilir olacak ve tüketiciler ürünlerin sürdürülebilirlik performanslarını doğrudan karşılaştırabilecekler.
Neden Önemli?
Sürdürülebilirlik artık sadece gönüllü bir uygulama değil, yasal bir zorunluluk haline geliyor.
Şirketlerin değer zincirlerindeki her adımı daha şeffaf hale getirmesi hem tüketicilerin hem de regülatörlerin beklentilerini karşılamak için kaçınılmaz hale geldi.
Özellikle AB'ye ihracat yapan üreticiler için DPP uyumluluğu, pazara giriş ve rekabet avantajı açısından kritik bir unsur olacaktır.
DPP, sürdürülebilir ürünler için yeni bir standart oluşturuyor. Şirketlerin bugünden itibaren veri yönetimi altyapılarını güçlendirmesi, tedarik zincirlerini haritalandırması ve ürün yaşam döngüsü üzerindeki çevresel etkilerini doğru bir şekilde belgelemeye başlaması gerekiyor.